Giải Euro cho đến nay có hơn 60 năm tuổi. Giới túc cầu đã chứng kiến tổng cộng 17 vòng chung kết Euro diễn ra trên nhiều sân vận động lớn. Hãy cùng CaKhiaTV nhìn lại lịch sử của đấu trường số một cấp độ tuyển quốc gia tại lục địa già này.
Giải Euro là gì?
Giải Euro được gọi là Giải vô địch bóng đá châu Âu dành cho các đội tuyển quốc gia nam, do LĐBĐ châu Âu (UEFA) tổ chức 4 năm một lần kể từ năm 1960. Để có mặt ở vòng chung kết Euro, mọi đội tuyển trừ đội chủ nhà sẽ phải tham dự vòng loại.
Ý tưởng tổ chức giải Euro được Tổng thư ký LĐBĐ Pháp Henri Delaunay đề xuất từ năm 1927 nhưng mãi đến năm 1958 – ba năm sau khi Delaunay qua đời – giải đấu mới được tổ chức.
Lịch sử các giải Euro
Đã có 17 lần giải Euro được diễn ra, lần đầu tiên vào năm 1960 và mới nhất là hè 2024. Cùng điểm lại toàn bộ 17 vòng chung kết Euro này.
Euro 1960
– Thời gian diễn ra: 6/7 – 10/7/1960
– Số đội tham dự: 4
– Chủ nhà: Pháp
– Đội vô địch: Liên Xô
– Trận chung kết: Liên Xô thắng Nam Tư 2-1 trong hiệp phụ
– Tổng số bàn thắng: 17
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Francois Heutte, Valentin Ivanov, Viktor Ponedelnik, Milan Galic, Drazan Jerkovic (cùng 2 bàn)
Euro 1964
– Thời gian diễn ra: 17/6 – 21/6/1964
– Số đội tham dự: 4
– Chủ nhà: Tây Ban Nha
– Đội vô địch: Tây Ban Nha
– Trận chung kết: Tây Ban Nha thắng Liên Xô 2-1
– Tổng số bàn thắng: 13
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Ferenc Bene, Dezso Novak, Chus Pereda (cùng 2 bàn)
Euro 1968
– Thời gian diễn ra: 5/6 – 10/6/1968
– Số đội tham dự: 4
– Chủ nhà: Italia
– Đội vô địch: Italia
– Trận chung kết: Italia thắng Nam Tư 2-0
– Tổng số bàn thắng: 7
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Dragan Dzajlic (2 bàn)
Euro 1972
– Thời gian diễn ra: 14/6 – 18/6/1972
– Số đội tham dự: 4
– Chủ nhà: Bỉ
– Đội vô địch: Đức
– Trận chung kết: Đức thắng Liên Xổ 3-0
– Tổng số bàn thắng: 10
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Gerd Muller (4 bàn)
Euro 1976
– Thời gian diễn ra: 16/6 – 20/6/1976
– Số đội tham dự: 4
– Chủ nhà: Nam Tư
– Đội vô địch: Tiệp Khắc
– Trận chung kết: Tiệp Khắc thắng Đức bằng đá luân lưu (hòa 2-2 trong 90 phút)
– Tổng số bàn thắng: 19
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Dieter Muller (4 bàn)
Euro 1980
– Thời gian diễn ra: 11/6 – 22/6/1980
– Số đội tham dự: 8
– Chủ nhà: Italia
– Đội vô địch: Đức
– Trận chung kết: Đức vượt qua Bỉ với tỉ số 2-1
– Tổng số bàn thắng: 27
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Klaus Allofs (3 bàn)
Euro 1984
– Thời gian diễn ra: 12/6 – 27/6/1984
– Số đội tham dự: 8
– Chủ nhà: Pháp
– Đội vô địch: Pháp
– Trận chung kết: Pháp thắng Tây Ban Nha 2-0
– Tổng số bàn thắng: 41
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Michel Platini (9 bàn)
Euro 1996
– Thời gian diễn ra: 8/6 – 30/6/1996
– Số đội tham dự: 16
– Chủ nhà: Anh
– Đội vô địch: Đức
– Trận chung kết: Đức thắng CH Séc 2-1 trong hiệp phụ
– Tổng số bàn thắng: 64
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Alan Shearer (5)
– Cầu thủ xuất sắc nhất giải: Matthias Sammer
Euro 2000
– Thời gian diễn ra: 10/6 – 2/7/2000
– Số đội tham dự: 16
– Chủ nhà: Hà Lan & Bỉ
– Đội vô địch: Pháp
– Trận chung kết: Pháp thắng Italia 2-1 trong hiệp phụ
– Tổng số bàn thắng: 85
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Savo Milosevic, Patrick Kluivert (cùng 5 bàn)
– Cầu thủ xuất sắc nhất giải: Zinedine Zidane
Euro 2004
– Thời gian diễn ra: 12/6 – 4/7/2004
– Số đội tham dự: 16
– Chủ nhà: Bồ Đào Nha
– Đội vô địch: Hy Lạp
– Trận chung kết: Hy Lạp thắng Bồ Đào Nha 1-0
– Tổng số bàn thắng: 77
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Milan Baros (5 bàn)
– Cầu thủ được bầu chọn hay nhất giải: Theodoros Zagorakis (Hy Lạp)
Euro 2008
– Thời gian diễn ra: 7/6 – 29/6/2008
– Số đội tham dự: 16
– Chủ nhà: Áo & Thụy Sĩ
– Đội vô địch: Tây Ban Nha
– Trận chung kết: Tây Ban Nha hạ Đức với tỉ số 1-0
– Tổng số bàn thắng: 77
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: David Villa (4 bàn)
– Cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu: Xavi Hernandez (Tây Ban Nha)
Euro 2020
– Thời gian diễn ra: 11/6 – 11/7/2021 (bị lùi một năm do Covid)
– Số đội tham dự: 24
– Chủ nhà: 11 quốc gia đồng tổ chức gồm Anh, Đức, Italia, Tây Ban Nha, Scotland, Nga, Romania, Hà Lan, Hungary, Đan Mạch, Azerbaijan
– Đội vô địch: Italia
– Trận chung kết: Italia thắng Anh bằng đá luân lưu (hòa 1-1 sau 90 phút)
– Tổng số bàn thắng: 142
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Patrik Schick, Cristiano Ronaldo (cùng 5 bàn)
– Cầu thủ xuất sắc nhất giải: thủ môn Gianluigi Donnarumma (Italia)
– Cầu thủ trẻ hay nhất giải đấu: tiền vệ Pedri (Tây Ban Nha)
Euro 2024
– Thời gian diễn ra: 14/6 – 14/7/2024
– Số đội tham dự: 24
– Chủ nhà: Đức
– Đội vô địch: Tây Ban Nha
– Trận chung kết: Tây Ban Nha thắng 2-1 trước Anh
– Tổng số bàn thắng: 117
– Cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giải: Harry Kane, Georges Mikautadze, Jamal Musiala, Cody Gakpo, Ivan Schranz, Dani Olmo (cùng 3 bàn)
– Cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu: Rodri (Tây Ban Nha)
– Cầu thủ trẻ hay nhất giải: Lamine Yamal (Tây Ban Nha)
Những kỷ lục của giải Euro
17 vòng chung kết Euro đã chứng kiến vô số kỉ lục được thiết lập, vinh danh nhiều cầu thủ từ những người chưa thành danh đến các ngôi sao lớn.
Kỉ lục tập thể tiêu biểu
– Đội giành nhiều chức vô địch Euro nhất: Tây Ban Nha (4 lần)
– Đội vào chung kết Euro nhiều nhất: Đức (6 lần)
– Đội tham dự nhiều giải Euro nhất: Đức (14)
– Đội duy nhất vô địch 2 kỳ liên tiếp: Tây Ban Nha (2008-2012)
– Đội duy nhất thua liên tiếp 2 trận chung kết: Anh (2020-2024)
– Đội ghi nhiều bàn nhất ở 1 vòng chung kết: Tây Ban Nha (15 bàn, Euro 2024)
– Đội vô địch có số trận không thắng nhiều nhất ở 1 vòng chung kết: Bồ Đào Nha (4 trận, Euro 2016)
– Đội có nhiều trận thắng nhất ở 1 vòng chung kết nhưng không thể vô địch: Pháp (5 trận, Euro 2016) và Anh (5 trận, Euro 2020)
– Đội có nhiều cầu thủ ghi bàn nhất ở 1 vòng chung kết: Tây Ban Nha (10 người, Euro 2024)
– Đội ghi nhiều bàn nhất ở 1 trận thuộc vòng chung kết: Hà Lan (thắng Nam Tư 6-1, Euro 2000)
– Trận đấu có nhiều bàn thắng nhất: Pháp 4-5 Nam Tư (Euro 1960)
– Đội có nhiều lần bước vào loạt luân lưu nhất: Italia (7 lần)
Kỉ lục cá nhân tiêu biểu
– Cầu thủ tham dự nhiều vòng chung kết Euro nhất: Cristiano Ronaldo (6)
– Cầu thủ ghi nhiều bàn nhất mọi thời đại ở Euro: Cristiano Ronaldo (14)
– Cầu thủ kiến tạo nhiều nhất lịch sử giải Euro: Cristiano Ronaldo (7)
– Cầu thủ trẻ nhất dự vòng chung kết Euro: Lamine Yamal (16 tuổi 338 ngày)
– Cầu thủ trẻ nhất ghi bàn tại Euro: Lamine Yamal (16 tuổi 352 ngày)
– Cầu thủ trẻ nhất góp mặt ở 2 kì Euro: Jude Bellingham (20 tuổi 353 ngày)
– Cầu thủ trẻ nhất ghi bàn ở trận ra mắt Euro: Arda Guler (19 tuổi 114 ngày)
– Cầu thủ ghi bàn sớm nhất trong một trận Euro: Nedim Bajramu (giây thứ 23, trận Albania gặp Italia tại vòng bảng Euro 2024)
– Cầu thủ ghi bàn muộn nhất trong một trận Euro: Kevin Csoboth (phút 90+10, trận Hungary gặp Scotland tại vòng bảng Euro 2024)
– Cầu thủ trẻ nhất làm đội trưởng tại Euro: Dominik Szoboszlai (Hungary, 23 tuổi 234 ngày)
– Huấn luyện viên trẻ nhất dẫn dắt một đội tuyển dự giải Euro: Julian Nagelsmann (Đức, 36 tuổi 327 ngày)
– Cầu thủ thi đấu nhiều trận liên tiếp nhất mà không thua: N’Golo Kante (13 trận, 7 thắng, 6 hòa, không tính đá luân lưu)
– Cầu thủ già nhất ghi bàn ở vòng chung kết Euro: Luka Modric (38 tuổi 289 ngày)
– Cầu thủ già nhất thi đấu ở một trận Euro: Pepe (Bồ Đào Nha, 41 tuổi 130 ngày)
– Cặp anh em đầu tiên đối đầu nhau ở một giải Euro: Taulant Xhaka (Albania) & Granit Xhaka (Thụy Sĩ) tại Euro 2016
Kết luận
Giải Euro là một trong hai giải đấu dành cho đội tuyển quốc gia của bóng đá thế giới bên cạnh World Cup. CaKhiaTV đã tóm tắt lịch sử các vòng chung kết Euro. Hy vọng độc giả sẽ nắm vững thông tin để bước vào kì Euro tiếp theo một cách hào hứng hơn.
